“Mensen met een beperking gebruiken mijn website niet”

“Mijn website hoeft niet toegankelijk te zijn, want mensen met een beperking gebruiken mijn website niet.” Een veelgehoorde misvatting en ook één waar mijn nekharen van overeind gaan staan.

Hoezo gebruiken “mensen met een beperking” jouw website niet? Als een restaurant ontoegankelijk is, kiest een rolstoelgebruiker bij voorbaat toch een ander restaurant om naartoe te gaan? Eentje die wel rolstoelvriendelijk is? Dat geldt ook voor websites. Als je website ontoegankelijk is voor mensen met een beperking, is het toch ook logisch dat ze je website niet naar wens kunnen gebruiken? Een incorrecte oorzaak — gevolg relatie als je het mij vraagt. Sowieso, wat wordt er bedoeld met “mensen met een beperking”. Het impliceert dat het een heel klein uniform groepje is, dat toch niet meetelt. Dat is zeker niet het geval, want het gaat om veel meer mensen dan je denkt.

De cijfers liegen er niet om

Stel nou dat je een nieuwe website laat maken, maar niemand in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag kan er gebruik van maken. Dat zijn iets meer dan twee miljoen mensen die bij voorbaat jouw online platform niet kunnen bezoeken. Het zou toch heel vreemd zijn wanneer je website in al die grote steden niet bruikbaar is. Hoe zouden de stakeholders reageren? Zou die website dan gelanceerd worden? Lijkt me niet. Al die bezoekers die je dan misloopt…

Laat Nederland nu ook ongeveer twee miljoen mensen met een beperking tellen. Grofweg alle inwoners van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag bij elkaar. Ja, die sluit je buiten wanneer jouw website niet toegankelijk is. Weet je zeker dat er geen potentiële bezoekers vallen onder die twee miljoen mensen met een beperking? Dus waarom is het dan wel oké om een ontoegankelijke website te lanceren?

Nog even over die cijfers

Die twee miljoen is een schatting. Het exacte aantal mensen met een beperking is heel lastig vast te stellen. Er is een breed scala aan beperkingen waaronder: motorische, organische, zintuiglijke, verstandelijk en psychosociale beperkingen. Sommige mensen hebben een meervoudige beperking. Telt dat dan dubbel? Een beperking is niet altijd zichtbaar. Wordt dat dan wel meegeteld? Niet iedereen ervaart een beperking als een beperking. Hoe reken je dat mee? En daarnaast, welke definitie hanteren we voor een “beperking”? Het is duidelijk, de berekening is niet eenduidig. Het cijfer voor het aantal beperkte mensen ligt daarom in de praktijk een stuk hoger dan de twee miljoen die bekend is bij de Rijksoverheid.

Vergeet de cijfers

Sterker nog, iedereen ervaart in het leven een keer een vorm van een beperking. Niet alle beperkingen zijn aangeboren of chronisch en daardoor geregistreerd onder de noemer “mensen met een beperking”.

Tijdelijke beperking

Het zou zomaar kunnen dat je straks een rondje buiten gaat wandelen en dat je struikelt over het stoeprandje. Rechterarm gebroken en in het gips. Laat dat nou net je muisarm zijn! De muis bedienen met je linkerhand voelt heel raar, want dat ben je natuurlijk niet gewend. Mikken op dat kleine menu knopje bovenin het scherm is ineens toch een stuk lastiger. Na een maandje mag het gips er waarschijnlijk wel af, maar tot die tijd kun je je rechterarm niet gebruiken zoals gewoonlijk. Je bent dan tijdelijk beperkt.

Situationele beperking

Zelfs in kortere periodes kun je een beperking ervaren. Een korte momentopname, een situatie. Je zit op het balkon en je wilt een lekkere Italiaanse pizza bestellen, maar de zon schijnt zo fel dat je niet goed kunt lezen wat er op je mobiele scherm staat. Je moet toch echt naar binnen om het menu te kunnen lezen en de order te kunnen versturen. Balen, je zit net zo lekker. Je bestelt wel bij de concurrent waar je het menu wel kunt lezen. Was nu het contrast van de website maar hoger.

Zo zijn er ongetwijfeld meer situaties waarop je op het moment zelf niet beseft dat je beperkt bent. Wat dacht je van een YouTube video zonder ondertiteling en je bekijkt die, terwijl je in een luidruchtige ruimte staat. Je kunt het niet verstaan. Of de website die niet wil laden, omdat je 5G op dat moment net even wat minder is. De informatie die je nodig hebt, krijg je niet tot je beschikking. Los van de ernst van de situatie, je bent dan dus ook even beperkt.

Ouderdom

Een niet te onderschatten vorm van beperking is dat we allemaal een dagje ouder worden. Tenminste, dat hoop ik dan maar. En bij ouder worden komen er soms steeds meer kwaaltjes om de hoek kijken. Grote kans dat je slechter gaat zien of je gaat slechter horen. Dan is het toch wel fijn als de tekst op een website goed leesbaar is en de video’s ondertiteling hebben.

Niet optioneel

Je kunt er niet bij voorbaat vanuit gaan dat mensen met een beperking je website niet gebruiken. Die groep “mensen met een beperking” is veel diverser, dynamischer en groter dan je in eerste instantie zou denken. Het exacte aantal valt niet te berekenen. Natuurlijk willen mensen met een beperking je online platform ook gebruiken als die voor hen relevant is. Maar als je website ontoegankelijk is, worden zij daarin beperkt. De ironie. De beperking ligt niet bij de groep “mensen met een beperking”, maar bij hen die een toegankelijke website niet als eis zien, maar als optioneel. Iedereen profiteert van een toegankelijke website. Het verhoogt de gebruiksvriendelijkheid voor verschillende mensen (waaronder jij en ik) en in verschillende situaties. Dus ja, je website dient wel toegankelijk te zijn.